کد مطلب:45826 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:555

گنجینه پرسمان » فلسفه و منطق

اختلاف ادله دانشمندان ناشي از چيست؟

نكته اول اين است كه ما يك سلسله قضايايي داريم كه نياز به تعقل و تفكر نيست بلكه آنها از بديهيات در نظر عقل مي باشد، كافي است كه تذكر و توجه نسبت به آنها بشود تا محتواي آنها مورد تصديق قرار گيرد، مانند محال بودن اجتماع نقيضين يا اين كه هر كل بزرگتر از جزء خودش مي باشد و چون انسان داراي قدرت تفكر است مي تواند از طريق قضاياي بديهي مذكور مجهولات خويش را كشف كند. بنابراين در هر برهاني كه براي رسيدن به يك قضيه مجهول تشكيل مي شود بايد مقدمات قياس ما يا بديهي باشد يا از بديهي استخراج شده باشد و بهر حال نسبت بآن يقين حاصل شده باشد.
نكته ديگر اين است كه ترتيب دادن مقدمات قياس و تشكيل برهان داراي شرائطي است كه با توجه به آن شرايط نتيجه مطلوب حاصل مي گردد و اگر آن شرائط مراعات نشود به نتيجه نخواهد رسيد حال اگر انسان شرائط را ناديده گرفت و به نتيجه نرسيد نبايد اصل حجيت عقل و برهان عقلي را انكار كرد بايد تلاش كرد كه برهان را با شرائط اقامه كرد تا نتيجه مطلوب را دست بدهد.
با اين توضيح روشن شد كه اختلافاتي كه به چشم مي خورد در مسائل مختلف علوم كه دانشمندي مطلبي را مورد استدلال قرار مي دهد و دانشمند ديگر آنرا رد مي كند اين اختلافات معمولا در اثر غفلت از مراعات دقيق شرائط تشكيل قياس و ترتيب مقدمات برهان است.
اضافه بر اين كه مسئله خداشناسي و وجود خدا از مسائل بديهي فطري است كه نياز به اثبات ندارد و با تذكر و توجه مطلب روشن مي باشد.


ـ102ـ
گواه اين است كه شما خودتان در حالي كه اين اشكال را مطرح مي كنيد خودتان ترتيب مقدمات داده و در صدد نتيجه گرفتن مي باشيد.

(بخش پاسخ به سؤالات )


ـ103ـ